Voel je je vaak overweldigd door te veel prikkels? Overprikkeling betekent dat je brein te veel informatie krijgt om te verwerken. Dit artikel helpt je overprikkeling te herkennen en ermee om te gaan.
Samenvatting
- Overprikkeling komt door te veel informatie voor je brein. Het kan gebeuren met geluid, licht of stress.
- Tekens van overprikkeling zijn hoofdpijn, moe zijn, niet kunnen slapen, snel boos worden en spierspanning.
- Je kunt overprikkeling minder maken door prikkels te vermijden. Denk aan rustige plekken zoeken, meditatie of een prikkelarme kamer maken.
- Het is belangrijk om te weten wat jou te veel wordt. Een dagboek helpt hierbij.
- Vraag hulp als je het nodig hebt. Er zijn mensen die je kunnen helpen met tips.
Inhoudsopgave
Wat is overprikkeling?
Overprikkeling gebeurt als je brein te veel informatie tegelijk moet verwerken. Dit kan komen door te veel geluid, licht of gevoelens.
Definitie en basisbegrip
Overprikkeling is een staat waarin je brein te veel prikkels te verwerken krijgt en dit niet meer aankan. Prikkels komen binnen via onze zintuigen zoals zien, horen, ruiken, voelen en proeven.
Mensen met een burn-out, ADHD, autisme of hersenletsel krijgen sneller last van overprikkeling. Dit komt doordat hun brein moeite heeft om al deze informatie goed te verwerken.
Chronische overprikkeling gebeurt als je brein voortdurend te veel informatie moet verwerken. Dit kan leiden tot problemen met je slaapkwab, waardoor je last kunt krijgen van slapeloosheid of een slechte kwaliteit van leven.
Het is belangrijk om de signalen van overprikkeling te herkennen en actie te ondernemen.
Chronische overprikkeling tast de slaapkwab aan en kan leiden tot slapeloosheid.
Acute versus chronische overprikkeling
Acute overprikkeling komt snel door te veel prikkels in korte tijd. Dit kan stress geven. Chronische overprikkeling ontstaat als je lang last hebt van te veel prikkels. Dit kan leiden tot ernstige ziektes zoals burn-out of depressie.
Mensen met H-ZZO lijden soms jaren aan deze problemen. Genezing is niet altijd mogelijk. Het is belangrijk om het verschil te kennen en op tijd hulp te zoeken.
Hoe herken je overprikkeling?
Om overprikkeling te begrijpen, moet je opletten op hoe je lichaam en geest reageren. Voel je je snel moe, gestrest of kun je niet goed slapen? Dit zijn signalen van overprikkeld zijn. Ook als je merkt dat kleine dingen je snel irriteren of je emoties heftig zijn, is dat een hint.
Let op deze signalen, ze helpen om overprikkeling te herkennen.
Lichamelijke symptomen
Overprikkeling kan je lichaam op veel manieren beïnvloeden. Het geeft signalen die je niet mag negeren.
- Hoofdpijn komt vaak voor. Dit is een teken dat je brein te veel informatie krijgt.
- Een hoge hartslag kan wijzen op stress door overprikkeling.
- Spieren spannen zich zonder reden. Dit noemen we spierspanning.
- Je voelt je moe, ook als je genoeg slaapt.
- Slaapproblemen maken het lastig om in slaap te vallen of door te slapen.
- Maag- en darmklachten beginnen zonder andere duidelijke redenen.
- Misselijkheid kan plotseling komen, vooral in drukke situaties.
- Braken gebeurt soms als de overprikkeling erg intens is.
- Krachtsverlies in armen of benen zonder fysieke oefening.
Elk van deze punten laat zien hoe je lichaam reageert op te veel prikkels. Let goed op deze signalen om overprikkeling aan te pakken.
Cognitieve klachten
Overprikkeling brengt cognitieve klachten met zich mee. Deze problemen maken het denken moeilijk. Hier zijn wat voorbeelden:
- Je verliest snel je concentratie. Je kunt je niet lang op één ding focussen.
- Multitasken wordt een groot probleem. Het lukt niet om meerdere dingen tegelijk te doen.
- Hersenmoeheid komt vaak voor. Het voelt alsof de hersenen te hard moeten werken.
- Denken gaat langzamer en is moeizaam. Het is lastig om snel informatie te verwerken.
- Woorden vinden is moeilijk. Mensen zoeken vaak naar de juiste woorden.
- Hyperactiviteit kan ook een teken zijn. Sommige mensen worden heel druk in hun hoofd.
PET-scans laten zien dat bij deze klachten meer hersengebieden actief zijn dan normaal. Dit betekent dat de hersenen harder werken bij overprikkeling, zelfs bij simpele taken.
Emotionele reacties
Overprikkeling veroorzaakt sterke emotionele reacties. Deze kunnen het dagelijks leven sterk beïnvloeden.
- Mensen met overprikkeling voelen vaak prikkelbaarheid. Ze reageren snel geïrriteerd op kleine dingen.
- Er is een toename in huilbuien. Zelfs kleine problemen kunnen tranen veroorzaken.
- Sneller boos worden is ook een teken. Situaties die normaal oké zijn, zorgen nu voor woede.
- Ze voelen onmacht en frustratie. Taken die makkelijk lijken, worden ineens heel moeilijk.
- Irritatie zonder duidelijke reden komt vaak voor. Alles en iedereen lijkt te storen.
- Agressief gedrag kan ook beginnen. Dit is niet altijd fysiek, maar kan ook in woorden zijn.
- Angstgevoelens nemen toe, soms door zorgen over gezondheid of andere angsten.
- Verhoogde emotionaliteit betekent dat emoties sterker voelen dan normaal.
Deze punten laten zien hoe overprikkeling effect heeft op hoe iemand zich voelt en reageert op situaties om hen heen.
Oorzaken van overprikkeling
Te veel prikkels voor je zintuigen kunnen overprikkeling veroorzaken. Ook stress of een druk leven leidt vaak tot dit probleem.
Teveel zintuiglijke prikkels
Veel mensen krijgen dagelijks te veel prikkels binnen. Dit komt door geluid, licht en beweging om ons heen. Zulke prikkels zijn extra zwaar voor mensen met bijvoorbeeld autisme of ADHD.
Hun brein verwerkt deze informatie anders. Het geluid gaat via het binnenoor naar de hersenzenuw. Daarna komt het in de auditieve cortex terecht. Dat is in de temporaalkwab, waar we geluid begrijpen.
Geluidsverwerking kost veel energie als er te veel prikkels zijn. Mensen met hoogsensitiviteit voelen dit nog sterker. Zij hebben snel last van harde geluiden of fel licht. Voor hen is een rustige plek belangrijk om te ontspannen.
Zo kunnen ze overprikkeling voorkomen.
Stress en burn-out
Stress zorgt dat je altijd alert bent. Door stress maakt je lichaam veel cortisol aan. Dit kan leiden tot angst en burn-out. Burn-out verstoort hoe je prikkels begrijpt. Het maakt het moeilijker om te herstellen.
Stress en burn-out zorgen voor een constante stroom van stresshormonen.
Zorg voor minder stress in je leven om je beter te voelen.
Andere veelvoorkomende oorzaken
Omgevingsfactoren spelen ook een grote rol. Denk hierbij aan werkdruk, slechte woonomstandigheden en druk verkeer. Deze kunnen iemand snel overprikkeld maken. Vermoeidheid en spanning maken het nog erger.
Mensen met autisme of ADHD zijn vaak nog gevoeliger voor deze factoren. Ook personen die hooggevoelig zijn, hebben sneller last van te veel prikkels. Dit komt doordat hun zintuigen meer opnemen dan gemiddeld.
Omega 3 en medicatie kunnen soms helpen, maar het belangrijkste is om de triggers te kennen. Zo kun je overprikkeling voorkomen of verminderen.
Gevolgen van overprikkeling
Overprikkeling kan leiden tot moeilijkheden in het dagelijkse leven, zoals problemen met sociale interacties en uitdagingen op de lange termijn.
Sociale gevolgen
Mensen met overprikkeling zoeken vaak rust. Ze mijden plekken waar veel mensen zijn. Dit leidt tot minder vrienden en minder uitgaan. Sommigen voelen zich alleen. Ze gaan niet meer naar feestjes of schoolactiviteiten.
Dit maakt het moeilijk om met anderen te verbinden.
Moeite met sociale activiteiten kan iemand heel eenzaam maken.
De impact is groot op het gezins- en familieleven. Activiteiten samen worden minder. Dit zorgt voor spanningen thuis. Plezier in simpele dingen, zoals boodschappen doen, verdwijnt.
Mensen begrijpen soms niet wat er aan de hand is. Dit maakt de situatie lastiger.
Gevolgen op lange termijn
Overprikkeling kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Zo kunnen mensen hartklachten krijgen door te veel cortisol in hun lichaam. Ze kunnen ook slecht slapen en zich heel verdrietig voelen, wat we een depressie noemen.
Sommige mensen raken heel moe en hun spieren werken niet goed meer. Dit noemen we chronische uitputting en spierfunctiestoornissen. Ook kunnen er problemen komen met hoe hun lichaam vet en eiwit gebruikt.
Dit kan weer leiden tot osteoporose, waarbij de botten zwak worden.
Impact op dagelijks functioneren
Overprikkeling heeft grote gevolgen voor het dagelijks leven. Mensen vinden het moeilijk om in drukke plaatsen zoals supermarkten te zijn. Ze vermijden ook lange medische of tandheelkundige behandelingen.
Verblijven in normale zorginstellingen wordt een uitdaging. Dit alles beïnvloedt hoe iemand de dag doorbrengt.
Herstel van overprikkeling duurt lang, soms maanden of zelfs jaren. Dagelijkse taken als boodschappen doen of naar een afspraak gaan, worden zware uitdagingen. Mensen moeten hun leven anders inrichten om met deze toestand om te gaan.
Ze zoeken naar manieren om minder prikkels te krijgen gedurende de dag.
Hoe om te gaan met overprikkeling?
Omgaan met te veel zintuiglijke input? Eenvoudige stappen helpen. Leer te minderen met wat je overweldigt, zoals harde geluiden of fel licht. Ontspannende methodes doen ook wonderen. Denk aan eenvoudige ademhalingsoefeningen of probeer meditatie eens.
Prikkelreductie technieken
Overprikkeling kan lastig zijn. Er zijn manieren om het te verminderen. Hier volgt een lijst met technieken:
- Zet notificaties uit op je telefoon en computer. Zo krijg je minder onverwachte geluiden en lichtflitsen.
- Maak elke dag een braindump. Schrijf alles op wat in je hoofd zit op papier. Dit helpt om je gedachten te ordenen.
- Draag zonnebrillen bij fel licht. Dit vermindert de hoeveelheid visuele prikkels.
- Gebruik oordoppen in lawaaierige omgevingen. Ze blokkeren storende geluiden.
- Creëer een prikkelarme ruimte thuis of op het werk waar je rustig kunt zijn zonder veel geluid of visuele afleiding.
- Vermijd plekken met drukke kinderen, blaffende honden en harde achtergrondmuziek als dat mogelijk is.
- Oefen meditatie of mindfulness dagelijks. Dit helpt je om bewust te worden van je triggers en hoe je daarop reageert.
- Plan rustmomenten in je dag na activiteiten die veel energie kosten, zoals sociale evenementen of langdurige focus vereisen.
Door deze stappen te volgen, kun je overprikkeling beter beheren en meer ontspannen door het leven gaan.
Ontspanningsoefeningen en meditatie
Ontspanningsoefeningen en meditatie helpen om overprikkeling te verminderen. Ze zorgen voor rust in je hoofd en lijf.
- Start met ademhalingsoefeningen. Focus op je buikademhaling. Dit verlaagt stress.
- Probeer yoga. Het combineert beweging met diepe ademhaling.
- Doe aan mindfulness. Hierbij let je op het nu, zonder oordeel.
- Maak elke dag tijd voor meditatie. Begin met 5 minuten en bouw op.
- Ga vaak wandelen in de natuur. Dit maakt je hoofd leeg.
- Gebruik ontspanningsapps voor begeleide oefeningen.
- Zet elke dag stille tijd apart, zonder schermen of afleiding.
- Luister naar kalme muziek of natuurgeluiden voor het slapengaan.
- Oefen dankbaarheid uit door drie mooie dingen van de dag op te schrijven.
Deze activiteiten helpen bij het waarnemen van je gedachten zonder emotioneel te reageren en verbeteren zo jouw zintuiglijke prikkelverwerking en emotioneel welzijn.
Professionele hulp zoeken
Het zoeken van een coach kan sterk helpen. In Nederland zijn er ervaren coaches die mensen met burn-out en stress bijstaan. Zij geven advies en steun. Ook kunnen ergotherapeuten een weekschema maken.
Dit helpt om beter met tijd om te gaan.
Voor wie overprikkeling voelt, kan deze hulp veel betekenen. Deze professionals weten hoe ze met jouw situatie om moeten gaan. Ze gebruiken hun kennis om een plan te maken dat werkt.
Preventie van overprikkeling
Voorkom overbelasting van je zintuigen. Leer wat jou te veel wordt en pas je leven daarop aan.
Dagelijkse routines aanpassen
Dagelijkse routines aanpassen helpt om overprikkeling te voorkomen. Dit zorgt voor meer rust en regelmaat in je leven.
- Plan elke week hersteltijd in je agenda. Zet tijd apart voor rust.
- Maak een lijst van taken en doseer je energie. Wissel taken af met momenten van rust.
- Regel een kleine, stille ruimte waar je kunt ontspannen als je thuis bent.
- Gebruik technieken om prikkels te verminderen zoals mediteren of naar rustige muziek luisteren.
- Stel vaste tijden vast voor eten, werken, slapen en ontspannen om regelmaat te creëren.
- Beperk de tijd die je spendeert achter beeldschermen, vooral voor het slapengaan om insomnia te voorkomen.
- Leer nee te zeggen tegen activiteiten die te veel energie kosten of stress veroorzaken.
- Zoek hobby’s of activiteiten die je helpen ontspannen zonder veel inspanning of aandacht nodig hebben.
- Vermijd plekken met te veel zintuiglijke prikkels als drukke winkelcentra of luide concerten als dat mogelijk is.
- Vraag hulp aan vrienden of familie om taken over te nemen wanneer je voelt dat het allemaal even te veel wordt.
Door deze strategieën toe te passen, kun je overprikkeling beheren en een meer gebalanceerd dagelijks leven leiden.
Bewustzijn en erkenning van triggers
Je moet leren welke dingen jou te veel worden. Een dagboek helpt om dit sneller te zien. Hier is hoe je dat doet:
- Schrijf elke dag op wanneer je je overweldigd voelt. Noteer wat er gebeurde en hoe je je voelde.
- Kijk of bepaalde zaken vaak terugkomen. Dit kunnen geluiden zijn, drukke plekken, of als er te veel mensen zijn.
- Merk op hoe je lichaam reageert. Misschien krijg je hoofdpijn of voel je je moe.
- Let op emoties die komen kijken. Voel je je snel boos of verdrietig? Dat kan een signaal zijn.
- Bespreek met anderen wat jou te veel wordt. Zo begrijpen ze beter waarom sommige situaties lastig voor jou zijn.
- Stel grenzen voor jezelf en anderen om niet te ver gaan. Zeg duidelijk wat wel en niet gaat voor jou.
- Leer technieken om rustiger te worden als iets te veel is, zoals diep ademhalen of even weglopen van het moment.
Door deze stappen groeit je bewustzijn over triggers en leer je ze eerder herkennen en ermee omgaan.
Gebruik van coping-strategieën
Coping-strategieën helpen mensen om met overprikkeling om te gaan. Een plan maken is een goede stap. Dit plan kan een escape route zijn als het te veel wordt. Ook helpt het om een balans te vinden.
Je kunt je zorgen delen en duidelijk je grenzen aangeven. Dit maakt het makkelijker om met stressvolle situaties om te gaan.
Hulpmiddelen zoals zonnebrillen en oordoppen verminderen zintuiglijke prikkels. Buikademhaling brengt rust in een overprikkeld lichaam. Dit zijn simpele manieren om je beter te voelen.
Ze zijn makkelijk te gebruiken in het dagelijks leven.
Het erkennen van triggers en het aanpassen van routines zijn belangrijk voor preventie.
Conclusie
Overprikkeling betekent te veel prikkels voor je brein. Dit kan door licht, geluid of stress komen. Je kunt moe worden, niet goed denken en snel boos zijn als je overprikkeld bent.
Er zijn manieren om met overprikkeling om te gaan, zoals minder prikkels opzoeken en ontspannen. Het is goed om te weten wat overprikkeling is en hoe je dit bij jezelf herkent. Dan kun je actie ondernemen en je beter voelen.
Veelgestelde Vragen
Overprikkeling is een toestand waarbij iemand te veel zintuiglijke waarnemingen ervaart, zoals bij mensen met autismespectrum stoornissen of niet-aangeboren hersenletsel. Het tastzintuig, de temporale kwab en andere delen van de hersenen kunnen overbelast raken, wat kan leiden tot een epileptische aanval of andere symptomen.
Overprikkeling kan zich op verschillende manieren uiten, zoals moeite met lezen, interpreteren van sociale signalen, of een verminderd empathisch vermogen. Het kan ook fysieke symptomen veroorzaken zoals trillingen die vergelijkbaar zijn met Parkinson.
Mensen binnen het autismespectrum hebben vaak een verhoogde zintuiglijke waarneming. Hierdoor kunnen ze sneller overprikkeld raken door geluiden, lichten of aanrakingen die voor anderen normaal lijken.
Tijdens overprikkeling kan de temporale kwab, verantwoordelijk voor het verwerken van zintuiglijke informatie, overbelast raken. Dit kan leiden tot een epileptische aanval of andere symptomen.
Ja, mensen met niet-aangeboren hersenletsel kunnen ook gevoelig zijn voor overprikkeling. Beschadiging aan de hersenen kan de manier waarop zintuiglijke informatie wordt verwerkt veranderen, wat kan leiden tot overprikkeling.
Mijn motto is: ‘’Zorg ervoor dat je elke dag je werk met plezier kan doen’’. De mensen die mij kennen weten dat ik een persoon ben die altijd van het positieve uitgaat. Daarnaast vind ik het heerlijk om voor onze klanten/relaties de kennis en vaardigheden in kaart te brengen en aan te leren of te ontwikkelen zodat zij ook, net zoals ik, met plezier naar hun werk kunnen gaan. De kernwaarde die mij dan ook het beste omschrijft is Geniet elke dag van het werk wat je doet. Bij Tailor iT Training en Tailor You hou ik me dan ook bezig met het adviseren van mensen over welke kennis en vaardigheden ze zouden kunnen aanleren. Hierbij komen veel creativiteit en flexibiliteit kijken, maar ook de gedachte welke leerstijl het beste bij de desbetreffende cursist(en) past. Hiervoor bedenk ik dan ook de juiste opleidingsoplossing, zodat men datgene leert om met plezier naar het werk te kunnen gaan, want als je jouw werk met plezier doet, krijg je er energie van, ben je veel productiever en word je ook erg gewaardeerd.